Στην Εγνατία Οδό με Mitsubishi Lancer
Μας φέρνει πιο κοντάΣτο αριστερό κάθισμα ενός Mitsubishi Lancer διασχίζουμε την Εγνατία Οδό, ένα σύγχρονο οδικό άξονα που ενώνει τη Βόρειο Ελλάδα και μειώνει τις αποστάσεις που μας χωρίζουν από πανέμορφα και ξεχασμένα σημεία της χώρας.
ΠΕΡΑΣΑΝ σχεδόν 40 χρόνια για να γίνει πραγματικότητα ένα όνειρο των κατοίκων της Βορείου Ελλάδας: Η διασύνδεση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης, αποκομμένων μεταξύ τους περιφερειών της χώρας, μέσω ενός σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου. Χρειάστηκε, βέβαια, να ενταχθεί η κατασκευή της Εγνατίας Οδού στα έργα προτεραιότητας των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί.
Οι πρώτες απόπειρες σύνταξης των απαραίτητων μελετών προκειμένου να εξασφαλιστούν -έστω τμηματικά- τα χρηματοδοτικά προγράμματα καταγράφηκαν το 1970. Ένα μεγάλο βήμα έγινε το 1994, όταν εντάχθηκε στο Β΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης το μεγαλύτερο μέρος του άξονα. Τρία χρόνια αργότερα, η ευθύνη των έργων ανατέθηκε στην Εγνατία Οδό ΑΕ, η οποία έχει αναλάβει για διάστημα 50 ετών τη λειτουργία, τη συντήρηση και την εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου.
Έστω και με καθυστερήσεις στα χρονοδιαγράμματα, κατά τη συνήθη ελληνική πρακτική για τα δημόσια έργα, η Εγνατία Οδός δόθηκε πριν από δύο μήνες προς χρήση στους ταξιδιώτες και τους επαγγελματίες οδηγούς. Για την πλήρη ολοκλήρωσή της απομένουν δύο «λεπτομέρειες» στο νομό Ιωαννίνων, η παράδοση του δεύτερου ρεύματος κυκλοφορίας της γέφυρας Αράχθου και η κατασκευή της γέφυρας Περιστερίου. Το συνολικό κόστος του έργου υπολογίζεται στα 5,9 δισ. ευρώ, ποσό που φθάνει τα 7,5 δισ. συνυπολογίζοντας τους εννέα κάθετους άξονες. Τα οφέλη στους τομείς των μεταφορών, της βιομηχανίας και του τουρισμού για ολόκληρη τη Βόρειο Ελλάδα, όμως, είναι ανυπολόγιστα.
Από τη Δύση στην Ανατολή
Η σύγχρονη Εγνατία Οδός έχει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κλάδο με διαχωριστική νησίδα ασφαλείας και εκτείνεται σε μήκος 670 χλμ. από την Ηγουμενίτσα έως τους Κήπους Έβρου. Η χάραξή της έχει γίνει σχεδόν παράλληλα με τον αρχαίο στρατιωτικό και εμπορικό δρόμο, από τον οποίο και έχει λάβει το όνομά της. Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, μία από τις βασικές πύλες εισόδου στην Ελλάδα από τη Δύση, αποτελεί την αφετηρία του οδοιπορικού που οργάνωσε η αντιπροσωπία της Mitsubishi στη χώρα μας. Για να φτάσουμε εκεί, χρειάστηκε να περάσουμε από άλλους δύο υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμους: την Ολυμπία Οδό, που συνδέει την Αθήνα με την Πάτρα και τον Πύργο, και την Ιόνια Οδό, τον άξονα που ενώνει το Αντίρριο με τα Ιωάννινα.
Το ομορφότερο κομμάτι της Εγνατίας Οδού είναι αναμφίβολα αυτό που διασχίζει την Ήπειρο. Πρόκειται ταυτόχρονα για το δυσκολότερο τεχνικά, λόγω της παρουσίας της οροσειράς της Πίνδου. Η μορφολογία του εδάφους αλλά και η ανάγκη προστασίας της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας καθόρισαν τη χάραξη του αυτοκινητοδρόμου. Οι μεγαλύτερες γέφυρες αλλά και οι μακρύτερες σήραγγες διαδέχονται η μία την άλλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, για την ολοκλήρωση των 123 χλμ. μέχρι τον κόμβο Παναγιάς, δαπανήθηκαν περίπου 2,6 δισ. ευρώ. Το Mitsubishi Lancer δε νοιάζεται, όμως, για αριθμούς και ποσά. Βρισκόταν στο στοιχείο του, και το έδειχνε, εκμεταλλευόμενο την άριστη ποιότητα του οδοστρώματος και τις γρήγορες καμπές. Η επιλογή «Sport» στη ρύθμιση λειτουργίας του κιβωτίου διπλού συμπλέκτη SST του Evolution αποτέλεσε το «κερασάκι στην τούρτα».
Σύντομα βρεθήκαμε στο βιότοπο της καφέ αρκούδας. Ακόμα και να μην έπεφταν στην αντίληψή μας οι ειδικές προειδοποιητικές πινακίδες, όλοι έχουμε πληροφορηθεί τα πρόσφατα, δυσάρεστα συμβάντα με θανάτους και τραυματισμούς των προστατευόμενων αυτών ζώων. Μέχρι να αντικατασταθεί το υπάρχον πλέγμα με νέο, υψηλότερο και πιο ανθεκτικό, το φαινόμενο αντιμετωπίζεται με περιπολίες των οχημάτων ασφαλείας κατά τις νυχτερινές ώρες στα ευαίσθητα σημεία. Συζητώντας με τον πρόεδρο της Εγνατίας Οδού ΑΕ στο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας Ανηλίου, ο κ. Απόστολος Γούλας απέρριψε την τοποθέτηση ηλεκτροφόρου φράκτη, κάτι που ανέφερε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, καθώς ελλοχεύει κίνδυνος βραχυκυκλώματος, ακόμα και πρόκλησης δασικής πυρκαγιάς.
Το τμήμα από την Κοζάνη έως τη Θεσσαλονίκη είναι το πλέον πολυσύχναστο της Εγνατίας Οδού. Φυσιολογικά, λοιπόν, στον Πολύμυλο Κοζάνης θα λειτουργήσει από το ερχόμενο φθινόπωρο ο πρώτος από τους συνολικά 13 σταθμούς διοδίων. Όσο για την απουσία Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, τη μοναδική «πληγή» του άξονα, τα στελέχη της εταιρείας την αποδίδουν στην οικονομική κρίση και στο μειωμένο κυκλοφοριακό φόρτο σε αρκετά κομμάτια του άξονα. Μέχρι τα τέλη του έτους αναμένεται να είναι, πάντως, έτοιμος ο πρώτος ΣΕΑ στο Κλειδί Ημαθίας, στο σημείο όπου η Εγνατία συναντά την ΠΑΘΕ.
Ανοίγοντας ρυθμό
Από την κεντρική Μακεδονία και προς τα ανατολικά, η σχεδίαση της Εγνατίας Οδού αλλάζει. Οι στροφές δίνουν τη θέση τους σε μεγάλες ευθείες και η μορφολογία του εδάφους δεν παρουσιάζει αξιοσημείωτες υψομετρικές διαφορές. Σε συνδυασμό με τις τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, οι πινακίδες με όριο ταχύτητας τα 130 χλμ. εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Το φυσικό περιβάλλον δε σε κεντρίζει τόσο όσο στην Ήπειρο και τη δυτική Μακεδονία, οπότε -ίσως και ασυναίσθητα- το πόδι ασκεί περισσότερη δύναμη στο πεντάλ του γκαζιού. Κινούμενο με σταθερή ταχύτητα, το Lancer αποδείχτηκε, εκτός από άνετο, και οικονομικό, προσόν που δεν περνά απαρατήρητο στις μέρες μας. Στο βάθος άρχιζε να διακρίνεται η Αλεξανδρούπολη, σημάδι ότι μεσολαβούσαν λίγα χιλιόμετρα μέχρι τους Κήπους του Έβρου.
Η Εγνατία Οδός δεν είναι ένας δρόμος που θα ωφελήσει μόνο τον επαγγελματία οδηγό, μόνο τον κάτοικο των ορεινών και αποκομμένων από τον πολιτισμό χωριών και κωμοπόλεων. Μαζί με τους κάθετους άξονές της, φέρνει την Ελλάδα πιο κοντά σε όλους τους Έλληνες και στερεί από καλές δικαιολογίες όσους δεν έχουν ακόμη επισκεφθεί σημεία που αποτελούν μέρος της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, όπως το Μέτσοβο, τις Πρέσπες, το δάσος της Δαδιάς στον Έβρο, τους Τάφους της Βεργίνας. Για σκεφτείτε το λίγο._ Κ. Μπ.
Via Egnatia
Η Εγνατία Οδός δημιουργήθηκε προκειμένου να ενώσει την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με τις ανατολικές επαρχίες της. Εκτεινόταν από το Δυρράχιο έως τον ποταμό Έβρο και αργότερα επεκτάθηκε μέχρι την Κωνσταντινούπολη, φθάνοντας σε μήκος τα 1.100 χλμ. Κατασκευάστηκε με εντολή του κυβερνήτη της επαρχίας, Γναίου Εγνάτιου, από τον οποίο πήρε το όνομά της. Τα έργα άρχισαν το 146 π.Χ. και ολοκληρώθηκαν το 120 π.Χ. Οι μηχανικοί είχαν κάνει καλή δουλειά, δημιουργώντας μια σύγχρονη για την εποχή εκείνη οδό, με καλό οδόστρωμα και σήμανση, χωρίς μεγάλες κλίσεις, ώστε να κινούνται εύκολα σε αυτήν οι άμαξες. Το πλάτος της ήταν 3 μ. και έφτανε τα 5 μ. εντός των πόλεων.
Αρχικά, οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν για στρατιωτικούς σκοπούς, με την πάροδο όμως των αιώνων εξελίχθηκε σε εμπορικό δρόμο που ευνοούσε τις μεταφορές εμπορευμάτων από τη Δύση στην Ανατολή και αντίθετα. Ελάχιστα τμήματά της διατηρούνται έως σήμερα.